Trong bối cảnh thị trường lao động đòi hỏi nguồn nhân lực chất lượng cao, có kỹ năng thực hành tốt thì việc liên kết đào tạo giữa các cơ sở giáo dục nghề nghiệp và doanh nghiệp đang trở thành xu hướng tất yếu, mang lại lợi ích thiết thực cho cả ba bên: nhà trường, doanh nghiệp và người học. Trường Cao đẳng Kỹ thuật – Công nghệ Bách Khoa (CTECH) là một trong những đơn vị triển khai thành công mô hình hợp tác này.

Đào tạo nghề không thể thiếu doanh nghiệp

Thực tế cho thấy, thị trường lao động qua đào tạo đang ngày càng đòi hỏt[H11]  khắt khe về kỹ năng thực hành của những học sinh – sinh viên ngay sau khi tốt nghiệp. Để đáp ứng được yêu cầu đó, nếu tự chủ hoàn[H12]  trang thiết bị thực hành trong đào tạo là điều không thể đối với các cơ sở giáo dục nghề nghiệp. Bởi chi phí mua sắm lớn, trong khi công nghệ, máy móc lại thường xuyên đổi mới. Và giải pháp cho bài toán này đó chính là liên kết đào tạo với các doanh nghiệp, để sinh viên có điều kiện tiếp xúc với quy trình sản xuất thực tế tại cơ sở.

Nhận thức rõ điều đó, Trường Cao đẳng Kỹ thuật – Công nghệ Bách Khoa đã chủ động xây dựng mạng lưới liên kết rộng lớn với hơn 500 doanh nghiệp trong và ngoài nước. Đây là mô hình hợp tác chặt chẽ, nơi doanh nghiệp không chỉ là “đầu ra” mà còn trực tiếp tham gia vào quá trình đào tạo, giúp sinh viên tiếp cận môi trường làm việc thực tế ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường.

Tại lĩnh vực công nghệ ô tô, CTECH hợp tác sâu rộng với nhiều thương hiệu lớn của Nhật Bản và đã đem lại kết quả cụ thể. Trong đó các chuyên gia của Nissan đã đến giảng dạy trực tiếp tại trường; hay Mitsubishi Motors đã tài trợ hơn 6,5 tỷ đồng cho Khoa đào tạo Công nghệ Ô tô và hỗ trợ sinh viên thực tập được làm trực tiếp tại các xưởng sửa chữa của hãng; hoặc các thương hiệu như Toyota, Hino Motors đã hỗ trợ thiết bị giảng dạy và thường xuyên tiếp nhận sinh viên đến làm việc tại doanh nghiệp. Đặc biệt, các đoàn đại biểu từ tỉnh Ishikawa và Hiệp hội Ô tô địa phương Nhật Bản đã làm việc trực tiếp với nhà trường để tiếp nhận sinh viên sang Nhật làm việc.

Lãnh đạo Mitsubishi Motors Corporation và Trường CTECH tại buổi làm việc về hợp tác đào tạo ngành Công nghệ Ô tô.

Không chỉ dừng lại ở ngành ô tô, CTECH còn mở rộng hợp tác trong các lĩnh vực y tế, vi mạch, điện tử, ngoại ngữ. với sự hợp tác của nhiều doanh nghiệp lớn trong và ngoài nước. Ví dụ như: Tập đoàn Terumo Nhật Bản xây dựng lộ trình thực tập và làm việc dài hạn cho sinh viên ngành y; hay các doanh nghiệp như Kioxia, Foxconn hợp tác đào tạo và tuyển dụng sinh viên trong lĩnh vực công nghệ cao, mở ra cơ hội việc làm quốc tế ngay sau khi tốt nghiệp. Ngoài ra, nhà trường còn liên kết trao đổi sinh viên với các đại học danh tiếng của Nhật Bản và Hàn Quốc như Đại học Seitoku, Chosun, Soon Chun Hyang, giúp sinh viên Việt Nam mở rộng tư duy, kỹ năng theo tiêu chuẩn quốc tế.

Lợi ích nhân lên khi cùng bắt tay

Theo các chuyên gia giáo dục nghề nghiệp, mô hình liên kết giữa nhà trường và doanh nghiệp không chỉ mang lại việc làm cho sinh viên mà còn nâng cao chất lượng đào tạo và tối ưu hóa chi phí tuyển dụng cho doanh nghiệp.

• Người học: Được rèn luyện kỹ năng nghề nghiệp thực tế, tiếp cận sớm môi trường làm việc chuyên nghiệp, có cơ hội chuyển tiếp thành nhân viên chính thức sau giai đoạn thực tập.
• Doanh nghiệp: Chủ động xây dựng đội ngũ nhân sự phù hợp, giảm chi phí tuyển dụng và đào tạo lại.
• Nhà trường: Đổi mới chương trình giảng dạy, nâng cao uy tín, thu hút người học và cập nhật công nghệ hiện đại.

Sinh viên CTECH thực hành và làm việc tại Toyota, nâng cao kỹ năng thực tế trong môi trường doanh nghiệp.

Chính sách đã có, thực thi cần mạnh tay hơn

Dù Luật Giáo dục nghề nghiệp từ năm 2014 và Chiến lược phát triển giáo dục nghề nghiệp giai đoạn 2021–2030 đều khẳng định vai trò trung tâm của doanh nghiệp trong đào tạo nghề, nhưng trên thực tế, không ít doanh nghiệp vẫn e ngại khi tham gia. Thủ tục hành chính còn phức tạp, cơ chế chia sẻ lợi ích chưa rõ ràng, khiến nhiều nơi chưa mạnh dạn triển khai.

Một số trường nghề, đặc biệt là các trường nhỏ, cũng gặp khó khăn trong việc tìm kiếm đối tác phù hợp, thiếu năng lực kết nối và chưa có phương án hợp tác bài bản.

Theo các chuyên gia, để nhân rộng mô hình này, cần có những chính sách hỗ trợ thiết thực hơn: giảm thủ tục hành chính, có ưu đãi cụ thể về thuế và tín dụng cho doanh nghiệp tham gia đào tạo, đồng thời hỗ trợ các trường xây dựng năng lực kết nối.

Liên kết ba bên – hướng đi bền vững

Thực tế tại CTECH cho thấy, khi sự hợp tác giữa nhà trường và doanh nghiệp được triển khai bài bản, tỷ lệ sinh viên có việc làm ngay sau tốt nghiệp rất cao, chất lượng đầu ra sát với nhu cầu thực tế. Đây cũng là minh chứng rõ ràng cho vai trò của giáo dục nghề nghiệp trong việc cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số và hội nhập quốc tế.

Chia sẻ về những lợi ích thiết thực đối với người học khi tham gia mô hình liên kết đào tạo với doanh nghiệp, Tiến sĩ Lê Kim Dung, Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Kỹ thuật – Công nghệ Bách khoa cho biết: Cái quan trọng nhất là các em sinh viên có được kỹ năng thực hành trong môi trường làm việc thực tế tại doanh nghiệp nên các em có đủ tự tin sau khi tốt nghiệp. Đồng thời, chính các doanh nghiệp cũng sẵn sàng tiếp nhận các em về làm việc ngay sau khi hoàn thành các chương trình liên kết đào tạo tại cơ sở của họ.

Để mô hình liên kết này phát triển bền vững, các bên cần tiếp tục chia sẻ lợi ích một cách minh bạch, công bằng. Đồng thời, Nhà nước giữ vai trò “trợ lực” bằng cách hoàn thiện cơ chế, tạo môi trường thuận lợi để nhà trường và doanh nghiệp cùng đồng hành đào tạo thế hệ lao động mới – những người không chỉ giỏi lý thuyết mà còn thành thạo kỹ năng, sẵn sàng hội nhập thị trường lao động toàn cầu.